تفاوت مدیریت و رهبری

برای بیان تفاوت بین مدیریت و رهبری، استفان کاوی، موسس کانون بین المللی رهبری کاوی و نویسنده کتاب «هفت عادت مردمان موثر»، یک مثال زیبا و متمایز کننده‌ای را مطرح می کند که در ادامه بیان شده است:

مدیریت، رهبری نیست. رهبری با این مسأله سر و کار دارد که: چه اموری را می‌خواهم به انجام برسانم. مدیریت با این مسأله سر و کار دارد که: چگونه می‌توانم امور معیّنی را به بهترین شکل به انجام برسانم؟ پیتر دراکر در این باره می‌گوید مدیریت یعنی درست انجام دادن امور؛ رهبری یعنی انجام دادن امور درست.

رهبری به تعیین مسیر می‌اندیشد. مدیریت به امور لجستیکی و اجرایی آن می‌پردازد. آیا هیچ‌گاه از نردبانی بالا رفته‌اید تا در پله آخر متوجه شوید که نردبان از همان نخست به دیوار نادرست تکیه داشته است؟ افرادی که فیلمنامه زندگیشان توسط نوع تربیت یا اوضاع و شرایط آن‌ها نوشته شده، تصویر مشخصی از «عامل بودن» خود ندارند. به این دلیل زندگی و اعمالشان بر طبق دستور کار دیگران پیش می‌رود. در واقع، دیگران آن‌ها را رهبری می‌کنند. خودشان مسئول و عهده دار زندگی خویش نیستند. به عبارت دیگر، نردبان آن‌ها به دیوار نادرست تکیه دارد. و سرانجام به جایی می‌رسند که اصلاً نمی‌خواستند به آنجا بروند.

آیا هیچگاه به نام کار‌، سلامت یا افراد خانواده‌تان را نادیده گرفته‌اید؟ آیا در دراز مدت ارزشش را دارد؟ شاید چنین ایثاری در کوتاه مدت ارزشمند باشد، اما نه در درازمدت. زیرا به رژیم غذایی مادام العمر می‌ماند.

گروهی از تولیدکنندگان را (آن‌ها را تولید کننده می‌خوانم چرا که حلال مشکلاتند و موانع را از سر راه برمی‌دارند) مجسم کنید که توسط چاقوهای بزرگ راه خود را در جنگلی انبوه می گشایند.

مدیران پشت سر آنها گام بر می‌دارند و آن‌ها را پشتیبانی می‌کنند؛ ابزار آنها را تیز می‌کنند؛ خط مشی و دستورالعمل و آیین نامه‌ها را می‌ نویسند؛ برنامه‌های تقویت عضلات را برگزار می‌کنند؛ تکنولوژی‌های پیشرفته می‌آورند؛ ساعات کار و برنامه‌های جبرانی و غرامت برای استفاده کنندگان از آن ابزار را تعیین می‌کنند.

رهبر کسی است که از بلندترین درخت بالا می‌رود. از دیدگاهی وسیعتر كل وضعیت را می‌بیند و فریاد می‌زند: «این جنگل، جنگل درست نیست.»

اما تولیدکنندگانی که به شدت سرگرم کارند - مدیران پرمشغله و کارآمد - اغلب چگونه پاسخ می‌دهند؟ می‌گویند: «ساکت شو ! داریم به سرعت پیش می‌رویم. در حال پیشرفت هستیم.»

اغلب به عنوان فرد یا گروه یا سازمان آنقدر به کاری که در دست داریم مشغولیم که حتی متوجه نمی‌شویم در جنگل نادرست قرار گرفته‌ایم. زیرا بسیار آسان می‌توان به تله فعالیت و مشغله زندگی افتاد. می‌توانیم از نردبان ترقی بالا برویم و آنگاه دریابیم که نردبان از همان نخست به دیوار نادرست تکیه داشته است.

هفت عادت مردمان موثر - استفان کاوی